پنجشنبه ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ - 
نادر باقر زاده، استاد دانشگاه کالیفرنیا:
سال‌های دور (۱۳۹۱) مجری شبکه صدای آمریکا (VOA) سه شنبه ۲۹ فروردین (April ۱۷) در برنامه افق از کارشناس برنامه پرسید: با اشاره به هزینه داشتن انرژی اتمی، آیا برای ایران داشتن انرژی اتمی مقرون به صرفه است؟ نادر باقر زاده، استاد دانشگاه کالیفرنیا، در پاسخ گفت: در مورد صنعت ذوب آهن هم مانند انرژی هسته‌ای از این حرف‌ها زده می‌شد که به صرفه نیست و هزینه اولیه آن زیاد است. ذوب آهن را کسی به ایران نمی‌داد تا این که روس‌ها این کار را انجام دادند. ایران امروز از لحاظ ذوب آهن در رتبه ۱۵ یا ۱۷ دنیاست. ایران در حدود یکصد سال تلاش نمود تا به فناوری چرخه‌ای ذوب آهن برسد. آنهم فناوری که حداقل سی سال از دانش روز خود عقب بود.
کد خبر: ۳۹۷۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۰۷
فرشاد مومنی و نقد تورم زایی لایحه بودجه ۱۴۰۴:
فرشاد مومنی در تشریح آنچه به سقوط حکومت بشار اسد انجامید گفت: بیشترین بی‌احتیاطی‌ها در حکومت بشار اسد میدان دادن به جهش قیمت مایحتاج روزمره مردم بود، در ماه‌های پایانی حکومت بشار نزدیک ۹۰ درصد جمعیت به زیر خط فقر رسیده بودند، این پروژه از درون کلید خورده بود. در ۴۰۰ سال گذشته یکی از کانون‌های اصلی آسیب‌پذیری ما همواره فقدان درک بایسته از اقتصاد سیاسی بین‌المللی نزد تصمیم‌گیران اساسی کشور بوده است، از زمان شاه عباس هر بار یک قدرت بزرگ را از کشور بیرون کردیم به دلیل ندانستن آرایش قوا و ندانستن سلسله مراتب قدرت به کسانی برای کمک متوسل شدیم که همین کمک‌کننده، به مردم ما ظلم‌هایی کرده و ایرانیان را به جایی رسانده که بگویند صد رحمت به قبلی؛ بنابراین زمان آگاهی در مورد فهم سیاسی اقتصاد بین‌المللی از نظر ضریب اهمیت در ایران در هنگامه منازعه‌های هژمونیک چند‌برابر می‌شود. طی یک فرآیند رخ می‌دهد، در سال ۱۳۹۶ کتابی را منتشر کردم که اتمام حجتی با دولت بود در این کتاب با جزئیات نشان دادم که فروپاشی اتحاد شوروی مطلقا به دلیل تئوری اقتصادی کمونیستی نبود در اتحاد شوروی عملکرد قوه قضائیه بود که کمر این اتحاد را شکاند و در ظاهر حکومت سوسیالیستی بود، اما فعالیت‌های شخصی فاسدان زیرزمینی بود. اندازه گردش و اضافه کرد مالی این مافیای خودی در سال‌های پایانی عمر اتحاد شوروی برابر با ۱۲درصد جی‌دی‌پی اتحادیه بود و در نهایت تیر خلاص را به موجودیت اتحاد جماهیر شوروی سیاست‌های نابخردانه اقتصادی‌اش شکلیک کرد، این سیاست‌ها سه عنصر به هم پیوسته داشت، سیاست اول این بود که اتحاد جماهیر شوروی دست به دامن سیاست‌های صندوق بین‌المللی پول شدند؛ عنصر گوهری این سیاست‌ها، سیاست‌های تورم‌زا بود، این سیاست‌ها از شوک‌درمانی به قیمت‌ها تا مسئولیت‌گریزی حکومت درباره امور حاکمیتی‌اش مانند آموزش و سلامت و مسکن و تغذیه مردم نشات می‌گرفت و از همه تکان دهنده‌تر سیاست به تاراج دادن دارایی‌های حکومت تحت عنوان خصوصی‌سازی بود. سیاست‌های تورم‌زا و ضددولتی مندرج در لایحه بودجه ۱۴۰۴ را جدی بگیرید، بیش از نیمی از جمعیت ایران قادر نیستند به اندازه حداقل موردنیاز کالری به بدن برسانند در همین حال در لایحه بودجه ۱۴۰۴ حدود ۳میلیارد دلار از بودجه ارزی تخصیص یافته به کالا‌های اساسی کم شده و دو سوم آن به واردات خودرو‌های لوکس اختصاص یافته است، حکومت گرامی ایران باید نسبت به روند‌های فساد مالی خیلی حساس‌تر از اینی باشد که الان هست در چین یا کره جنوبی عالی‌ترین مقام‌ها به تحقیرآمیزترین روش‌ها تنبیه می‌شوند اگر یک صدم فساد چای دبش در آنجا اتفاق افتاده باشد، به شدت برخورد می‌کنند. این جامعه تنها بر محور تولید فناورانه باقی خواهد ماند و با این شیوه نمی‌شود کشور را اداره کرد.
کد خبر: ۳۹۷۰۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴
سرنوشت"علی" یادگار فاطمی چه شد؟
۱۹ آبان هر سال یادآور اعدام دکتر سید حسین فاطمی وزیر امور خارجۀ دولت ملی دکتر محمد مصدق و مدیر روزنامۀ «باختر امروز» در سال ۱۳۳۳ خورشیدی است. عبدالناصر مهیمنی روایت میکند که پس از اعدام فاطمی، گویا محمدرضا پهلوی، فرزند او را تحت حمایت قرار داده بود. یک بار در سال ۱۳۶۳ به پوشه و پرونده‌ای برخوردم که مربوط به سیروس فاطمی، پسر حسین فاطمی بود. متعجب شدم و گرفتم و با حوصله مطالعه کردم. از پراکندگی و نامرتب بودن نامه‌های پوشه حدس زدم که باید بعضی از نامه‌ها و مدارک و مکاتبات مرتبط تحت نام دیگری، مثلاً پریوش سطوتی، بایگانی شده باشد! گشتم و حدسم درست بود و نامه‌ها و پوشه‌های دیگری را در همان اتاق بایگانی یافتم و با رعایت تسلسل زمانی تا حدی که معلوم و مقدور بود مرتب و پرونده را یکجا و سپس مطالعه کردم. در آن پوشه و پرونده، من ده‌ها نامه از پریوش سطوتی دیدم که از محل سکونت‌اش در جایی در حومه لندن و یا در زمان‌های حضور و مراجعه به سفارت، خطاب به سفیر یا مقامات وقت سفارت ایران نوشته بود و وضعیت زندگی خودش و فرزندش و مخارج زندگی و نگهداری و تحصیل و مدرسه و معالجه خودش و فرزند نوشته و نسبتاً با تندی و اعتراض و طلبکارانه کمک مالی و افزایش مقرری‌اش را درخواست می‌کرد. نکته جالب این بود که تقریباً تمام آن نامه‌ها با طی سلسله مراتب اداری در داخل سفارت یا کنسولگری به وزارت خارجه در تهران و از آنجا به وزارت دربار می‌رفت و با پاسخ مرتبط و متناسب (و تقریباً همگی به طور کامل با پاسخ مثبت) برمی‌گشت و معمولاً بین یک تا ۲ ماه طول می‌کشید. تا آنجا که به خاطر دارم مکاتبات خانم پریوش سطوتی تقریبا از حدود سال‌های آخر دهه ۱۳۳۰ تا اوایل دهه ۱۳۵۰ و دوران کودکی و نوجوانی فرزند او را دربرمی‌گرفت. آنچه من در آن مکاتبات خواندم و دیدم بیشتر مسایل معیشتی و مالی بود و نیز یک نکته جالب دیگر این بود که هر بار که نامه‌ها و ضمایم آن به دربار می‌رفت، با نامه‌ها یا پاسخ‌هایی در حاشیه نامه‌ها بازمی‌گشت که حاوی عباراتی، چون «به شرف‌عرض رسید» یا «به شرف‌عرض ملوکانه رسید» و «مرحمت فرمودند»، «موافقت فرمودند» که درخواست او اجابت و نیاز او تأمین شود، از دربار پهلوی برمی‌گشت، و البته تقریباً به تمامی اجابت می‌شد، و ظاهراً معمولاً از محل همان امکانات و بودجه مالی که در اختیار سفارت بوده پرداخت می‌شد.
کد خبر: ۳۹۶۷۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۰
گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی:
کریدور شمال-جنوب که به‌ویژه در دولت حاضر و پس از آغاز بحران اوکراین به کرات درباره آن صحبت شده، دستمایه گزارشی از سوی مرکز پژوهش‌های اتاق ایران است. این گزارش، نسبت به اغراق بیش از حدی که درباره عواید مالی و سیاسی این گذرگاه شده است، انتقاد میکند و با تکیه بر آمار نشان می‌دهد که سهم بالقوه این کریدور از تجارت جهان بسیار اندک بوده و تنها برش کوچکی از کیک تجارت جهانی است.
کد خبر: ۳۹۶۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۷
امیراحمدیان:
امیراحمدیان، کارشناس ارشد مطالعات منطقه درخصوص موقعیت ایران در درگیری میان آذربایجان و ارمنستان گفت: از نظر حقوقی هر نوع تحولاتی که بین آذربایجان و ارمنستان بر سر قره باغ ترتیب داده می‌شد، باید از طریق گروه مینسک صورت می‌گرفت، ولی آقای پوتین شخصا وارد عمل شد. از این رو یک موافقتنامه آتش‌بس امضا کرده‌اند، نه موافقت نامه صلح. شورای امینت سازمان ملل باید وارد عمل شود و به نوعی مسئله را حل کند. از این منظر ایران هم به شدت هشدار داده که هر نوع تغییرات در مرز‌های سیاسی ایران با منطقه قفقاز غیرقابل قبول است و کریدور زنگزور نمی‌تواند ارتباط ایران با ارمنستان را قطع کند.
کد خبر: ۳۹۲۰۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۸
گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی:
کریدور شمال-جنوب که به‌ویژه در دولت حاضر و پس از آغاز بحران اوکراین به کرات درباره آن صحبت شده، دستمایه گزارشی از سوی مرکز پژوهش‌های اتاق ایران است. این گزارش، نسبت به اغراق بیش از حدی که درباره عواید مالی و سیاسی این گذرگاه شده است، انتقاد میکند و با تکیه بر آمار نشان می‌دهد که سهم بالقوه این کریدور از تجارت جهان بسیار اندک بوده و تنها برش کوچکی از کیک تجارت جهانی است.
کد خبر: ۳۸۹۹۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۱
قربانی سرکوبگری استالین؛
"تو را من چشم در راهم"، از اشعار زیبای نیما یوشیج، شاعر بلندآوازه ایرانی است که در انتظار دیدار دوباره برادر خود "لادبُن" سروده است. برادری که در شبی بارانی در ساحل رود ارس با او خداحافظی کرده و راهی سرزمین شورا‌ها می‌شود، غافل از آنکه این آخرین دیدار آن‌ها خواهد بود. نیما تا پایان عمر چشم به راه برادر ماند و سال‌ها گذشت تا مشخص شد "لادبُن" قربانی سرکوب‌های گسترده و خونین استالین شده است. گزارش کامل درباره ماجرای رضا اسفندیاری را در دیدبان تاریخ بخوانید.
کد خبر: ۳۸۵۷۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۶
به بهانۀ ۱۱ آذر؛
یازدهم آذرماه یادآور روزی است که در سال ۱۳۰۰ خورشیدی میرزا کوچک‌خان جنگلی رهبر نهضت جنگل، تشنه، گرسنه و آواره در کوه‌های تالش، از شدت سرما یخ زد و در ۴۳ سالگی چشم از جهان بست.نویسندۀ این سطور، اما عمیقا باور دارد که میرزا تجزیه‌طلب نبوده و این یادداشت هم برای اثبات همین گزاره است. نویسنده تاکید می کند که: مهم این است که دغدغۀ انسان‌های دیگر را داشت و این دیگران در وهلۀ نخست مردمان گیلان بودند و در مرتبۀ بعد تمام ایران و ایرانیان. متهم کردن مردی چنین عاشق مردمان خود به سادگی و زودباوری و فقدان تحلیل عمیق سیاسی یک بحث است و انگ تجزیه‌طلبی و یاغی‌گری بحثی دیگر. یادمان باشد که در عصر پهلوی دوم که شاه به شدت فوبیای کمونیسم داشت و کمونیست‌ها را دشمن اصلی می‌پنداشت و به همین خاطر تا مدت‌ها دست نیرو‌های مذهبی سیاسی را باز گذاشته بود نیز مانند امروز برخی افراد به میرزا انگ نمی‌زدند.
کد خبر: ۳۸۵۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۱
میخائیل شوروی؛
میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی روز سه‌شنبه در سن ۹۲ سالگی درگذشت.
کد خبر: ۳۸۲۹۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۹
بیمارستان مرکزی بالینی مسکو در بیانیه‌ای اعلام کرد؛
بیمارستان مرکزی بالینی مسکو در بیانیه‌ای اعلام کرد گورباچف پس از دوره‌ای از بیماری طولانی درگذشته است، اما جزئیات دیگری در این باره بیان نکرد.
کد خبر: ۳۸۲۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۹
یادداشت حسین شیرزاد؛
اگر کشوری جمعیت رو به رشد، شرایط نامناسب جغرافیایی و بی ثباتی سیاست گزاری‌های زراعی داشته باشد، به طور مکانیکی به واردات خارجی گندم وابسته خواهد شد. هیچ کشوری در مورد امنیت غذایی خویش مصالحه نمی‌کند. اگر می‌خواهیم کشور مان از نظر مولفه امنیت غذایی پیشرفت کند، باید "مسئله گندم" را در معادلات ژئوپلتیکی به صورت جدی‌تر لحاظ نموده و سیاست خودکفایی حداکثری و بهزراعی، بهنژادی، مکانیزاسیون و رزیم تغذیه و مدیریت آفات و بیماری‌های انضمامی در این کالای اساسی را بکمک الگوی "تریالکتیک" سه گانه (تولید ملی گندم، کشت فراسرزمینی گندم و واردات هدفمند) بصورت برنامه‌های "روشمند، هدفمند، مستقل، اما همگرای"، در صدر برنامه‌های توسعه زراعی ملی در سپهر برنامه ریزی‌ها دنبال نماییم.
کد خبر: ۳۸۲۱۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۰
فرشاد مومنی، اقتصاددان:
نه دولت گزارش می‌دهد نه مجلس مطالبه میکند. نتیجه این می‌شود که ما دچار از ریخت افتادگی شده ایم که هیچ چیز از سند بودجه کارشناسی نیست. اگر ملاک‌های ارزیابی استاندارد شود ما با دولتی مواجه نمی‌شویم که فشار‌های مالیاتی را روی دوش مردم و تولید کنندگان می‌گذارد.
کد خبر: ۳۷۷۴۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۸
آفتاب آمد دلیل آفتاب؛
شاید هیچ فکتی روشن‌تر و گویاتر از این نمی‌توانست مواضع روسیه و چین در روند مذاکرات وین و فرایند خوش‌بینانه آن و همان اندازه نگرانی‌های ناشی از دو قرارداد سکرت مانده ایران با چین و روسیه را بیرونی کند. این در حالی است که حضور پررنگ روسیه در دور جدید جریان مذاکرات و وعده‌های خوش‌بینانه اولیانوف به‌خودی‌خود تاکیدی بود بر اهمیت نفس توافق و همان اندازه سهم خواهی روسیه از نتایج و توافق ایران با طرف‌های اروپایی و در راس آن‌ها امریکا.
کد خبر: ۳۷۴۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۹
تضمین تجارت قانونی؛
کشور‌های مختلفی برای تامین منافع خود از الگو‌های بازی متنوعی استفاده می‌کنند. مثلا بازی فرانسوی تابع الگوی پلیس خوب - پلیس بد است. الگوی بازی انگلیسی بازی با دو کارت درون سرزمینی حریف یعنی اقلیت خودفروش و اکثریت جاهل و مستعمره سازی است. بازی آمریکایی، نشان دادن در باغ سبز دموکراسی و غیر خواهی وسیله‌ای و استثمار سیاسی با ابزار‌های اقتصادی و فناورانه محور است. بازی آلمانی متمرکز روی نفوذ تدریجی با فناوری‌های بسیار بزرگ و بسیار کوچک قرار دارد. بازی چینی، قاعده آره-آره- نه را دنباله گیری میکند. بازی رژیم صیهونیستی مبتنی بر الگوی ضربه ناگهانی بچه لوس و قائم باشک است. بازی روسی نیز نوعی بازی دو سر برد طلبی است. روس‌ها در حین بازی با طرف مقابل، در ابتدا روی مسئله اصلی متمرکز نمی‌شوند و بهای چند برابری را در حاشیه مذاکره برای مسئله اصلی از طرف مقابل می‌گیرند. سپس معامله اول به پایان می‌رسد. کلیه داشته‌های معامله اول، با تاخیر زمانی کمی، با رقیب یا دشمن طرف معامله اول، برای آغاز معامله دوم بزرگتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیوه بازی روسی برایتان آشنا نیست؟ حال از وین خبر می‌رسد که نماینده روسیه در مذاکرات وین بیان داشته است که گفتگو‌ها هنوز نهایی نشده؛ حتی متن توافق هم هنوز نهایی نگردیده است؟ بنظر می‌رسد که در صورت هوشیاری رجل سیاسی کشور، این اخرین بازی روسی برای ایران باید باشد. البته اگر عبرت بگیریم.
کد خبر: ۳۷۴۷۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۹
واکاوی روابط تهران-مسکو؛
همایش «روابط ایران و روسیه در پرتو تحولات نوین منطقه‌ای» فرصتی را برای ارائه مقالات و بازتاب مواضع صاحبنظران این حوزه خلق کرد تا به واکاوی روابط تهران-مسکو از زوایای مختلف از جمله بسط همکاری‌های دو کشور در چارچوب آسیای مرکزی و قفقاز و نیز غرب آسیا و چالش‌ها در این زمینه بپردازند.
کد خبر: ۳۷۴۶۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۷
الهه کولایی:
استاد دانشگاه تهران با اشاره به رفتار رئیس جمهور اوکراین در مواجهه با روسیه گفت: زلنسکی دچار همان اشتباه محاسباتی ساکاشویلی رئیس جمهور گرجستان در سال ۲۰۰۸ شده است که موجب حمله سنگین روسیه به این کشور شد.
کد خبر: ۳۷۳۹۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
نفوذ در کشور؛
از پاییز یا دقیقا از ۲۸ مهرماه ۱۳۰۹ هجری- خورشیدی، پادشاهی تازه تکوین یافته پهلوی دچار شوکه شد. در این‌تاریخ آشکار شد که ابعاد جاسوسی اتحاد شوروی در ایران به اندازه‌ای گسترده و ژرف شده که ایران را در کنار برلین به پایتخت جاسوسی جهانی مسکو تبدیل کرده است.
کد خبر: ۳۷۱۵۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۰
تحولات آسیای میانه؛
جنگ ۴۴ روزه قراباغ منطقه قفقاز را وارد فاز تازه‌ای از تحولات کرد. تنش‌ها بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان در پی بازپس گیری مناطق توسط باکو همچنان برقرار است و رقابت بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در این حوزه ادامه داد. نگاه ترکیه به منطقه قفقاز، نقش روسی به عنوان بازیگری قدرتمند، گروه مینسک و همچنین ناتو از جمله مسائلی است از جمله مواردی است که آینده منطقه قفقاز جنوبی را مبهم ساخته است. به ویژه اینکه اخیرا در قزاقستان نیز به عنوان یک کشور بزرگ آسیای مرکزی تنش‌ها و ناآرامی‌ها حاکم شده است.
کد خبر: ۳۷۰۵۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۷
بهانه‌ای برای نقد؛
خدا رحمت کند مرحوم احسان بخش امام جمعه رشت را . اصلا بنوعی سوژه دوست و دشمن بود. از کسانی که اهل نماز جمعه و جماعت نبودند تا مردم کوچه و بازار ، همه می دانستند احسان بخش در نماز این هفته ، چه گفته . حرف هایش را تفسیر می کردند و برخی از سوتی ها را بشکل غلو گونه منتقل می نمودند. در زمانی که نه شبکه اجتماعی بود و نه اینترنت . حال گویا داستان برای آقای علم الهدی در حال تکرار شدن است. باید از ایشان پرسید ، وقتی که التهاب موجود در جامعه و حساسیت به سخنان خود را می بیند، چه لزومی دارد که وارد فروع و مصادیق شود؟ خطبه های این هفته ایشان در موضوع چلوکباب ، حاشیه ساز شده است.
کد خبر: ۳۶۹۷۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۸
فروپاشی شوروی؛
حدود سی سال پیش، اتحاد جماهیر شوروی سقوط کرد. نتیجه این فروپاشی، تشکیل ۱۵ کشور جدید بود. تحلیل گران به هفت عامل اصلی منجر به این فروپاشی، تاکید زیادی دارند. لازم به توضیح است که تغییر از جمهوری شورایی به اتحادیه کشور‌های مشترک‌المنافع که در فرهنگ عامه از آن با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نام می‌برند، تغییرات عظیم سیاسی و تاریخی منجر به ایجاد پیامد‌های عدیده نظیر پایان جنگ سرد و آغاز یک سلسله جنگ‌های خونین در اروپای شرقی (مخصوصاً بالکان و جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی)، جنگ‌های داخلی (مانند جنگ اول چچن، آسیای مرکزی مانند جنگ داخلی تاجیکستان)، قدرت گرفتن بنیادگرایی اسلامی در افغانستان و پیدایش طالبان بود.
کد خبر: ۳۶۹۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۰